An Example from the Early Republican Art: Tekirdağ Former Governor's Mansion and Its Ornaments, pp. 49-75

The former Governor's Mansion, which is being used as the Museum of Archeology and Etnography in Tekirdağ Ertuğrul Mahallesi, was built in 1927 in a location overlooking the shore. It is learned from the architectural inscriptions written in Latin alphabet that Arif Hikmet Bey, governor of Tekirdağ between 1926-1929 was the patron and Kazım Tahsin was the architect of the building. The tiles on the façades of the mansion were produced in Kütahya; The designs of the tiles are prepared by the artist whom we claim to be Stepan Vartanyan. The construction of the building is contemporary with the first years of the foundation of the Republic, a period named variously as "National Architecture", "First National Style", "National Architectural Renaissance", "New Ottoman" and "New Classical Style". Besides İstanbul and Ankara, the glorious examples of Early Republic Architecture can be seen in cities like Edirne, İzmir, Bursa, Kastamonu, Konya, Niğde, Balıkesir, Erzurum, Sivas, and Kayseri. Except for the symmetrical plan concept of the time, Tekirdağ Former Governor's Mansion was designed according to the main principles of the specific style but in align with the shape of the land. Thus, it could be considered as a provincial variation. This mansion is one of the most striking and monumental structures of the city with its Kütahya tiles and stone ornaments on its facades. This structure, which represents the socio-economic and artistic understanding of the era with dimensions, plan, facade arrangement, materials, tiles and stone ornaments, comes out as an application of the First National Architecture Period in Tekirdağ.

Keywords: Tekirdağ Governor Mansion, 1st National Architecture Period, Kütahya Tiles, Governor Arif Hikmet Bey, Architect Kâzım Tahsin

http://dx.doi.org/10.17822/omad.2019.111

Tekirdağ Ertuğrul Mahallesi'nde günümüzde Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi olarak kullanılan eski Vali Konağı, 1927 yılında sahile hâkim bir konumda inşa edilmiştir. Yapının Latin alfabesi ile yazılı yapım ve mimar kitabelerinden, banisinin Tekirdağ'da 1926-1929 yılları arasında valilik yapan Arif Hikmet Bey, mimarının ise Kâzım Tahsin olduğu öğrenilir. Konağın cephelerindeki çiniler Kütahya'da üretilmiş; çinilerin desenleri ise Stepan Vartanyan olabileceğini savladığımız sanatçı tarafından hazırlanmıştır. Yapının inşası Cumhuriyetin kuruluşunun ilk yıllarına denk gelir ve bu dönem Türk Mimarlık tarihinde "I. Ulusal Mimari", "Birinci Millî Üslup", "Millî Mimari Rönesansı" "Yeni Osmanlı" ve "Yeni Klasik Üslup" gibi değişik adlarla bilinir. İstanbul ve Ankara'nın yanında Edirne, İzmir, Bursa, Kastamonu, Konya, Niğde, Balıkesir, Erzurum, Sivas, Kayseri gibi şehirlerde de en görkemli örneklerin inşa edildiği Erken Cumhuriyet Döneminde, Tekirdağ Eski Vali Konağı daha çok arazinin biçimine uydurularak, dönemin simetrik plan anlayışının dışında ancak üslubun ana prensiplerini koruyarak bir taşra örneği olarak tasarlanmıştır. Konak, cephelerindeki Kütahya çinileri ve taş süslemeleriyle şehrin en dikkat çekici ve anıtsal yapılarındandır. Boyutları, planı, cephe düzenlemesi, malzemesi, çini ve taş süslemeleriyle döneminin sosyoekonomik ve sanat anlayışını temsil eden bu yapı, I. Ulusal Mimarlık Dönemi anlayışının Tekirdağ'daki uygulaması olarak karşımıza çıkar.

Anahtar Kelimeler: Tekirdağ Vali Konağı, I. Ulusal Mimarlık Dönemi, Kütahya çinileri, Vali Arif Hikmet Bey, Mimar Kâzım Tahsin

http://dx.doi.org/10.17822/omad.2019.111