NÂBÎ VE VEHBÎ'NİN NASİHAT EDERKEN ÇOCUKLARA YAKLAŞIM TARZLARI, ss. 1-11
Bu makalede, Nâbî'nin Hayriyye'si ve Vehbî'nin Lutfiyye'sinde çocuklara nasihat etme ve hitap ediş üslupları incelenmektedir. Şairlerin sosyal hayata rehberlik ettiği nazım türleri arasında nasihatnameler önemli bir yer tutmaktadır. Pendname ismiyle de bilinen bu eserler, çocuklara ve gençlere verilen nasihatlerden oluşmaktadır. Klasik Türk Edebiyatında nasihatname denildiğinde akla Nâbî'nin Hayriyye'si ve Sünbülzâde Vehbî'nin ondan etkilenerek yazdığı Lutfiyye'si gelmektedir. Burada dikkat çeken bir özellik; Nâbî ve Vehbî'nin çocuklara yaklaşımları ve hitap ediş tarzlarıdır. Nasihatnamelerde genellikle muhatabın herhangi bir konudaki yetersizliğine dikkat çekilmekte, "Ey oğul!" hitabıyla söze başlanarak istenen davranış ve özellikler sıralanmaktadır. Nâbî ve Vehbî ise çocuk eğitimine dair günümüzde bilinen öğretim metotlarında bile göremediğimiz bir tarz belirlemişlerdir. Hayriyye ve Lutfiyye'de bulunan bu yönteme göre; çocuğa üst perdeden hitap edilmemekte, çocuğun eksik yönleri yerine üstün özellikleri anlatılmakta, sahip oldukları değerleri iyi yönde kullanmaları öğütlenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Çocuk, Hayriyye, Lutfiyye, Nâbî, Vehbî
DOI Number: 10.17822/omad.2016516902
THE NARRATIVE METHODS OF NABI AND VEHBI IN THEIR ADVICES TO CHILDREN, pp. 1-11
This article examines the advice and the address forms to children in Nabi's Hayriyye and Vehbi's Lutfiyye. The nasihatnames hold an important place among the verse types which guided social life. This kind of work consist of advice to children and young people. In classical Turkish literature Nabi's Hayriyye and Sünbülzade Vehbi's Lutfiyye, which was inspired by the former, are most the remembered works in the works of advice. A striking feature here is the approaches and styles of declamation of Nabi and Vehbi to children. Advisory works generally point to the weaknesses of the reader and list the desired features with same beginning, "O son." First Nabi, then Vehbi developed a different method in Hayriyye and Lutfiyye respectively. In their method, children are spoken to from the top down pedantically with weaknesses instead strenghts and outstanding qualities of children are pointed out and children are advized as to how to put these qualities to better use.
Keywords: Advice, Child, Hayriyye, Lutfiyye, Nabi, Vehbi
DOI Number: 10.17822/omad.2016516902