THREE DISTIRICTS IN DOBRUCA REGION: HACIOGLU PAZARI, YENIPAZAR AND UMUR FAKIH (POPULATION AND SETTLEMENT IN THE MID-XVIIITH CENTURIES), pp. 555-572

After being conquered by General Çandarlı Ali in 1388, who was leading the Ottoman Army, Silistra changed hands between by Eflak Voivodship and Ottoman Empire a number of times. After the turmoil following the Ankara War, Çelebi Mehmed conquered all Dobruca region including the Silistra in 1419. In the Ottoman era, Hacıoğlu Pazarı (Dobric), Yenipazar (Novi Pazar) and Umur Fakih (Jeglartsi) townships, connected to Silistra Sanjak, were established in the Dobruca region in the north of Bulgaria. The intensive Turkish nomads population be placed to these regions which were conquered at the end of the 14th century. As a result of these settlements, these places have become areas with the dominance of Turkish-Islamic factors throughout almost all Ottoman eras. The study will provide explanations regarding the population and residential areas on the basis of Avariz (Extra-ordinary tax) record books of relevant townships connected to Silistra Sanjak for the year of 1752. The population living in the neighborhoods at the centre of these townships and in the villages, which are residential unit in rural parts, will be analyzed to the smallest detail. The population will be classified as the rayahs (reaya) and military, Muslim or non-Muslim and their shares in society will be identified over a hundred percent. In addition, the change of population over time will be emphasized by comparing the data obtained from the book dated 1752 with the data of previous periods. With this study, it is aimed to make a small contribution to Ottoman demography studies.

Keywords: Ottoman Empire, Balkans, Silistra, Avariz, Dobrich, Novi Pazar, Jeglartsi

http://dx.doi.org/10.17822/omad.2019.142

Osmanlı ordusuna kumandanlık eden Çandarlı Ali Paşa tarafından 1388'de fethedilen Silistre, birkaç defa Eflak Voyvodalığı ile Osmanlı arasında el değiştirmiştir. Ankara Savaşı'nın yol açtığı karışıklık döneminden sonra Çelebi Mehmed tarafından 1419'da Silistre ile birlikte bütün Dobruca bölgesi fethedilmiştir. Osmanlı Devleti döneminde Silistre sancağına bağlı Hacıoğlu Pazarı (Dobriç), Yenipazar (Novi Pazar) ve Umur Fakih (Jeglartsi) kazaları kuzeydoğu Bulgaristan'da Dobruca bölgesinde kurulmuştur. XIV. yüzyılın sonlarında fethedilen bu bölgelere yoğun Yörük nüfusu iskân ettirilmiştir. Bu yerleştirilmeler sonucunda adı geçen yerler hemen hemen Osmanlı'nın bütün dönemlerinde Türk-İslam ögelerinin ağır bastığı yerleşimler hâline gelmişlerdir. Yapılan bu çalışmada Silistre sancağına bağlı söz konusu kazaların 1752 yılına ait avârız defteri esas alınarak nüfus ve yerleşim yerleri hakkında izahatlar verilecektir. Kazaların merkezinde bulunan mahallelerde ve kır iskân birimi olan köylerde yaşayan nüfus, ayrıntısı ile değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Nüfus, reaya ve askerî, Müslüman ve zimmi şeklinde ayrıma tabi tutularak bunlar arasında yüzde oranlamaları yapılacaktır. Ayrıca 1752 tarihli defterden elde edilen verilerin önceki dönemlere ait verilerle kıyaslaması yapılarak, nüfusun zamanla değişimi üzerinde durulacaktır. Bu çalışma ile Osmanlı demografi çalışmalarına küçük de olsa bir katkı sağlanması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Balkanlar, Silistre, Avârız, Hacıoğlu Pazarı, Yenipazar, Umur Fakih

http://dx.doi.org/10.17822/omad.2019.142