A Poetic Salah Booklet Text Belonging To The Old Anatolian Turkish Era, pp. 23-68

The writing of the first Turkish works in Anatolia region dates back to the end of 13th century and the beginning of 14th century. The ritual-sufistic works cover the large part of the works written in this period. These ritual-sufistic works were mainly written in masnavi verses form. The main objective of these works, which are also called folksy masnavis, is to give information about religious issues and Sufism. These folksy masnavis were written to be read to people in social gatherings. For this reason, these works adopt a plain language and are rhetorically poor. The folksy masnavis include less couplets. This study focuses on The Poetic Salah Booklet written in Old Anatolian Turkish era. The author of The Salah Booklet and the date it was written are not definite. The booklet was written in masnavi verses. The booklet was written according to "fâ`ilâtün fâ`ilâtün fâ`ilâtün fâ`ilün" Arabic prosody pattern. The Salah Booklet contains three parts. The subject of the first part is Salah. In this part, Furūḍ of salah, sunan of salah, wājibāt of salah, factors that spoil the salah and related issues are introduced. The subject of second part is ritual ablution. In this part, Furūḍ, sunan, rules of the ritual ablution and the factors that spoil it are detailed. The subject of the last part is ghusl. The last part gives information about the Furūḍ of ghusl and sunan of ghusl. In this study, the translation of the booklet is presented first. Next part reveals the details about booklet's form and context. In the article, the contextual directory prepared in the TEBDIZ system of verse prayer is also included in its functional dictionary. The last part contains the concordance and facsimile of The Salah Booklet.

Keywords: Old Anatolian Turkish, Salah Booklet, Religious texts

http://dx.doi.org/10.17822/omad.2020.147

Anadolu sahasında Türkçe eserler ilk olarak 13. yüzyılın sonu ile 14. yüzyılın başlarında yazılmıştır. İlk dönemde daha çok dinî tasavvufi öğretici metinlerin yazıldığı görülmektedir. Bu dönemde dinî tasavvufi eserler çoğunlukla mesnevi nazım şekli ile yazılmıştır. Halk tipi mesneviler de denilen bu eserlerin amacı dinî tasavvufi konuları öğretmektir. Halk tipi mesneviler meclislerde halka okunmak için yazılmıştır. Bu yüzden bu eserlerin dili sadedir ve bu eserler sanattan uzaktır. Halk için yazılan bu tür mesnevilerin beyit sayısı azdır. Bu makalenin konusunu eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılmış bir manzum namaz risalesi oluşturmaktadır. Namaz Risalesi'nin yazarı ve yazım tarihi belli değildir. Risale, mesnevi nazım şekli ile yazılmıştır. Risalede aruzun remel bahrinin "fâ`ilâtün fâ`ilâtün fâ`ilâtün fâ`ilün" kalıbı kullanılmıştır. Risale üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümün konusu namazdır. Bu bölümde namazın farzları, sünnetleri, vacipleri, namazı bozan şeyler ve benzeri konular anlatılmaktadır. İkinci bölümün konusu abdesttir. Bu bölümde abdestin farzları, sünnetleri, adapları, abdesti bozan şeyler gibi konular anlatılmaktadır. Risalenin üçüncü ve son bölümünün konusu ise gusüldür. Bu bölümde guslün farzları ve sünnetleri anlatılmaktadır. Makalede namaz risalesinin metninin çeviri yazısı yapılmıştır. Metinden kurma işleminden sonra eserin şekil ve içerik özellikleri incelenmiştir. Makalede manzum namaz risalesinin TEBDİZ sisteminde hazırlanan bağlamlı dizin, işlevsel sözlüğüne de yer verilmiştir. Makalenin sonuna namaz risalesinin tıpkıbasımı konulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi, Namaz Risalesi, Dinî Metinler

http://dx.doi.org/10.17822/omad.2020.147