Osmanlı Devleti’nin denizlerdeki hâkimiyeti 1645’lere kadar devam etmiş, bu tarihte Osmanlı Girit’e sefere çıkmıştır. Ancak eski büyük zaferler gerilerde kalmıştır. Osmanlı’yı 24 yıl uğraştıran Girit Zaferi zor elde edilmiş, bundan sonraki süreç ise kazanılanların savunulması şeklinde olmuştur. 1761-1808 yıllarını içine alan III. Selim dönemi ise denizciliğin kaydettiği aşamalarla ve deniz gücünün ihtişamını gösteren merasimlerle doludur. Donanmanın ve denizcilik eğitiminin üstünde titizlikle duran III. Selim Avrupa’dan gemi mühendisleri getirtip gemiler yaptırmış ve mühendishaneler açmıştır. Bahriyeye intizam getirebilmek için kanunname hazırlayan, donanmanın sefer hazırlıklarını yakından takip eden, gemilerin yapımı hakkında bilgi alabilmek için sık sık tersaneyi ziyaret eden hatta birtakım fişek ve topların kullanımı ile ilgili olarak donanmadaki gemilerin neresinde olması gerektiğini belirtecek kadar konuya vâkıf olan III. Selim, düzenli ve yetişmiş kadro konusunda karada başaramadığı ıslahatları donanmada başarmıştır. Makalemiz resimden mimariye, askerî alandaki icraatlardan müziğe kadar pek çok alanda reformcu kişiliğe sahip III. Selim’in döneminde günümüze nazaran sosyal ve kültürel hayatın büyük kısmında yer alan denizciliğin XVIII. yüzyıl divan şairlerinin divanlarına ne şekilde yansıdığını ele almayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Denizcilik, Divan şiiri, III. Selim

http://dx.doi.org/10.17822/omad.2020.170

The sovereignty of the Ottoman Empire at the seas continued until 1645 and the Ottoman Empire set sail for Crete on this date. However, the old great victories are behind. The Crete Victory, which put the Ottomans to the trouble for 24 years, was hardly gained, and following process was in the form of defending those won. The Selim III period including the years1761-1808 is full of stages of maritime and ceremonies showing the magnificence of maritime power. Selim III brought ship engineers from Europe, built ships and opened engineering schools. Selim III who prepared laws in name of applying discipline in the Navy; followed the navy's preparations closely; often visited the shipyard to get information about the construction of the ships; was knowing information in navigation even he can state where cartridges and guns should be at the ships. Selim III performed improvements on the regular and trained staff in navigation but he couldn’t succeed them in land. We tried to consider how navigation in period of Selim III who had reformist personality in many fields from painting to architecture, from military activities to music reflected to Ottoman Poetry in examples of century XVIII Divan poets. In those days, in period of Selim III navigation had great place in social and cultural life comparing to today.

Keywords: Navigation, Ottoman Poetry, Selim III

http://dx.doi.org/10.17822/omad.2020.170

Detay